FAQ voor verwijzers

Patiënten met een (vermoedelijke) endotheeldystrofie kunt u voor een beoordeling van de cornea naar ons verwijzen. Voor het opstellen van een behandelplan zijn bij patiënten met een endotheeldystrofie zowel de objectieve meetwaarden als de subjectief ervaren zichtvermindering belangrijk. De richtlijn voor een perforerende keratoplastiek om pas te opereren bij een visus van 0.3 of minder, is bij endotheelkeratoplastiek niet van toepassing. (Customized) DMEK is minder ingrijpend en maakt een endotheeldystrofie doorgaans goed behandelbaar. Een meerderheid van de patiënten bereikt relatief snel een optimaal visusherstel. Door tijdig ingrijpen voorkomen we dat ADL-activiteiten van de patiënt verder afnemen.

Patiënten met een endotheeldystrofie en cataract kunt u voor een beoordeling van de cornea naar ons verwijzen. Tijdens een eerste consult stellen wij een behandelplan vast. Als er sprake is van een gevorderde cataract adviseren wij de patiënt terug te keren naar de verwijzende oogarts voor een cataractextractie. Wij vertellen de patiënt dat het zicht kan verbeteren of verslechteren na de cataractoperatie, afhankelijk van de ernst van dystrofie. Wij kunnen vanaf ongeveer zes weken na de cataractoperatie een DMEK-operatie uitvoeren indien dit nodig blijkt te zijn.

Als er geen of weinig cataract aanwezig is, kunnen wij doorgaans goed een DMEK uitvoeren in een faak oog. Met andere woorden, om tot DMEK over te gaan is een voorafgaande cataractextractie niet noodzakelijk.

Er zijn een aantal redenen om af te zien van deze combinatie:

• Het komt voor dat de patiënt na de cataractextractie weer acceptabel ziet, waardoor een hoornvliestransplantatie uitgesteld kan worden.
• Bij een gecombineerde operatie wordt er mogelijk meer intraoculaire inflammatie geïnduceerd. Minimale inflammatie is ons inziens een voorwaarde om donorweefsel in te brengen.

Bowman layer transplantatie is een van onze nieuwste technieken voor patiënten met gevorderde keratoconus. Bij deze techniek wordt een voorgeprepareerde donorlaag van Bowman op een cornea met gevorderde keratoconus geplaatst. Het Bowman layer transplantaat zelf is acellulair waardoor de kans op afstoting nihil is. Na de behandeling neemt de cornea-ectasie af en stabiliseert deze zich. Tegelijkertijd blijft het zicht van de patiënt behouden en kan de patiënt contactlenzen blijven dragen of verbetert de contactlenstolerantie. Daarnaast worden met deze techniek risicovollere procedures zoals perforerende of diepe anterieure lamellaire keratoplastiek uitgesteld.

Voor meer informatie over deze techniek:

van Dijk K, Parker JS, Baydoun L, Ilyas A, Dapena I, Groeneveld-van Beek EA, Melles GRJ. Bowman layer transplantation: 5-year results. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol. 2018 Jun;256(6):1151-1158.   

van der Star L, van Dijk K, Vasiliauskaite I, Dapena I, Oellerich S, Melles GRJ. Long-Term Outcomes of Bowman Layer Inlay Transplantation for the Treatment of Progressive Keratoconus. Cornea 2022;41:1150–1157.

Dapena I, van der Star L, Groeneveld-van Beek EA, Quilendrino R, van Dijk K, Parker JS, Oellerich S, Melles GRJ. Bowman Layer Onlay Grafting: Proof-of-Concept of a New Technique to Flatten Corneal Curvature and Reduce Progression in Keratoconus. Cornea. 2021;40:1561-1566. 

Verwijscriteria bij keratoconus zijn progressie van de aandoening, contactlensintolerantie en/of visusdaling. Als een chirurgische behandeling (nog) niet geïndiceerd is, volgen wij de situatie via regelmatige pentacamscreenings, en subjectieve parameters (anamnese, visus, refractie).

Na een eerste consult ontvangt u een terugkoppeling met onze bevindingen en het behandelplan. Ook ontvangt u een verslag direct na een operatieve ingreep. Postoperatieve controles vinden plaats op de eerste dag en een week na de ingreep en vervolgens een, drie, zes, negen en twaalf maanden na de operatie. Daarna controleren wij het oog (half)jaarlijks.